Nivîskar û dîroknas Mehmet Bayrak, diyar kir ku ji bo komploya Navneteweyî ya li dijî Ocalan bê famkirin divê mirov li dîroka Kurdan binere û wiha got: "Der barê polîtikaya dijminantiya Kurdan de Yusuf Ziya Beg di sala 1923'an de li meclîsê gotibû “Ger ku Kurd û Tirk bi hevre nejîn wê aqûbeta wan tune be."
Konfernas CHP'ê ya "Li Sûriyeyê Deriyê li Aştiyê Vedibe" ku Kurd dawet nekirin, ji xeta polîtikayên AKP'ê cuda nîne. Ji zanîngeha Harvardê Doç. Amy Austin Holmes, diyar kir ku divê êdî QSD tev li niqaşên çareseriyê yên navneteweyî bê kirin û pêwiste êdî Tirkiye dest ji gefxwarina li QSD’ê berde.
Hikûmeta Navendî ya Iraqê, dixwaze statuya Herêma Kurdistanê biguherîne daxe asta statuya valîtiyên bajaran. Îran û Tirkiye jî piştgiriyê dide vê projeya Iraqê. KDP û YNK jî hêj xwe ji nava nakokiyên xwe yên navxweyî rizgar nake.
Îdliba ku Rûsyayê lê agirbest îlan kir û îdlibî bi pêşengiya HTŞ'ê ve hatine ser sînorê Tirkiyeyê, tansiyon bilind dibe. Her çiqas çareseriyên demkî bên ser maseyê jî tê gotin ku ji bo Tirkiyeyê maceraya Îdlibê bi dawî dibe.
Tirkiye li Idlibê tengav bûye. Hêj eskerên xwe yên li Morekê rizgar nekiriye. Hêzên rejîmê piştî operasyona Han Şeyhûnê niha jî amadekariya operasyona Maret El Numanê dike. Tê gotin her kêlî fermandarên TSK’ê îstîfa dikin û 200 eskerên TSK’ê dîl werin girtin.
Şerê navxweşî yê li Sûriye li Idlibê kom bûye. Di pêvajoya ku rejîm bi HTŞ'ê re şer dike, Tirkiye xetimiye. Piştî nokteya çavdêriyê ya 9’emîn ket, Tirkiye hewl dide nokteya çavdêriyê ya 8’an biparêze. Rejîm li bendê bû meseleya Idlibê di sala 2019’an de çareser bibe û niha xwe avêtiye ber deriyê QSD’ê. Di rojeva QSD’ê de jî Efrîn heye.
Di pêvajoya ku di hevdîtinên di navbera Amerîka û Tirkiyeyê de yên li ser 'Herêma Ewle' de tu encam derneketine, Rûsya li gel 'agirbestê' jî li Îdlîbê ket tevgerê.
TSK li ser sinorê Girê Spî eskerên zêde bi cih dike. Duh heyetek DYA hat Tirkiye û bi wezareta parastinê re hevdîtin kir. Hevdîtin îro ji berdewam dike. Heyeta DYA diyar kirin ku duh li dijî “Kembema Ereb" bûn û îro jî wê “Kembera Tirk" qebûl nekin.
TSK li ser sinorê Bakurê Sûriyeya û Rojhilatê Bakur ê Sûriye eskeran bi cih dike. Tê diyar kirin ku TSK li ser daxwaza DYA eskeran bi cih dike û dixwaze li aliyekî rageşiyê zêde bike û li aliyê din bêtir TSK û QSD'ê bîne hemberî hev û xeta xwe li ser aliyan ferz bike.
Di niqaşên Zîrveya G20'an de rageşiya der barê Îdlibê de bi dawî nebû. Di hevdîtinên 2 kesan ên di Zirveye de tê dîtin ku Enqere berê dîreksiyona xwe li Washingtonê zîvirandiye. Lê naxwaze "kontrola" Mostokva jî ji dest berde. Piştî Trump fotoreya S-400'an li Obama birî tê payin ku pêşkenîn nû derkevin holê.
Hewldanên TSK û Rêveberiya Herêma Kurdistana Federe ya li qada Bradostê, bi bertekên jin, ciwan û pêşmergeyên kedkar, vala derket. Piştî Rêveberiya Barzanî, di bazirganiya petrolê ya bi Tirkiyeyê re bi 26 milyar dolaran ket bin deynan, herêm ji TSK û MÎT'ê re vekir û bedel da Tirkiye û destkeftiyên Kurdan pêşkêşî Tirkiye kir.
Operasyona Xakûrkê ya bi desteka PDK’ê ku Tirkiye pêk tînê ket roja 17’an. Hem hêzên herêmî û hem jî hêzên navnetewî çawa nêzî operasyonê dibin? Armanca Tirkiyeyê û PDK’ê çi ye? Iraq, Îran û DYA çima bêdeng in. Vane agahiyên dawî ku ji herêma operasyonê hatine.
Tirkiye piştî di mijdara 2015'an de balafira şer a Rûsya xist, bi Rûsya re li ser xeta polîtîk gihiştin hev. Polîtîkayên Tirkiye û Rûsya ku 4 sal berê bûn yek niha li Idlibê xetimiye. Niha Hêzên Rejîme ku piştgiriya xwe ji Rûsya digirin, êrîşî nokteyên çavdêriyê yên Tirikye dikin û nokteyên Tirkiye dorpêç dikin. Li aliyê din Tirkiye hêdî hêdi berê xwe dide xeta NATO'yê.
Serokvezirê Herema Federal a Kurdistanê Nêçirvan Barzanî ji bo rêveberiya xwe xurt bike, rêvebiriya Kerkukê ji Tirkmenan re berdide.
Tirkiye ya ku ewil di milê eskerî û siyasî de piştgirî da komên selefî û bû perçeyek şerê navxweyi yê Sûriye, piştî li Cerablus, Ezaz, Bab û Efrînê tev li şer bû, niha li Idlibê bi destê HTŞ'ê tevlêbûna xwe berdewam dike. Enqere bi polîtîkayên li dijî Kurdan, Idlibê dike mijara bazarê.